ریزش مو چیست، چه مواردی موجب ریزش مو می‌شوند و چگونه می‌توان ریزش مو را درمان کرد؟

ریزش مو و یا آلوپسی که نام پزشکی آن است، یک اصطلاح عمومی برای از دست دادن مو البته نه فقط موی سر بلکه موی هر بخش از بدن انسان است. تا ۵۰٪ از افراد بالای ۵۰ سال یا مسن‌تر از ریزش مو رنج می برند، که می‌تواند تا کم شدن حجم مو یا کچلی کامل پیش برود. از دست دادن مقدار مشخصی از مو در طول به صورت روزانه کاملا طبیعی است.

چرخه طبیعی رشد مو

در طول زندگی به طور متوسط ​​از ۵۰ تا ١۰۰ تار مو در روز به واسطه‌ی چرخه‌ی طبیعی رشد می‌ریزد. چرخه رشد منجر به ریزش موی طبیعی می شود:

• آناژن: مرحله رشد فعال فولیکول‌های مو که از ٢ تا ٧ سال برای موهای پوست سر و به طور معمول چند ماه برای موهای ابرو، صورت و بدن به طول می‌انجامد. این مدت زمان اصولا به ژنتیک مربوط است، اما می‌تواند به واسطه‌ی عوامل خارجی مانند استرس، رژیم غذایی و بیماری تغییر کند. در پایان فاز آناژن، فولیکول وارد فاز کاتاژن می‌شود.
• کاتاژن: یک فاز گذار وکوتاه مدت است که ٢-٣ هفته طول می‌کشد. در این مرحله فولیکول‌ها به حدود یک سوم از طول طبیعی خود می‌رسند و موهای جدیدی زیر موهای قبلی رشد می‌کنند بدون آنکه موجب ریزش موهای قدیمی شوند.
• تلوژن: مرحله استراحت فولیکول که طی آن موهای قدیمی می‌ریزد. در همه جای بدن از ۵۰ تا ١۰۰ تار مو که در فازی تلوژنی قرار دارد، به صورت روزانه می‌ریزد.

علل ریزش مو

ریزش موی محدود و روزانه کاملاً طبیعی است و می‌تواند به چرخه عمر طبیعی موی انسان مربوط باشد. ریزش موی سریع‌تر که عادی تلقی نمی‌شود، می‌تواند ناشی از چنین عواملی باشد:

• ریزش موی ارثی (آلوپسی آندروژنیک) نوع شایعی از ریزش مو در مردان و گاهی زنان است، که در واکنش به اثر آنابولیک آندروژن‌های طبیعی بدن اتفاق می‌افتد. این نوع ریزش مو تحت عنوان «الگوی طاسی مردانه/زنانه» هم شناخته می شود و می‌تواند از یک یا هر دو والد به ارث برسد.
• مشکلات سلامت و درمان آن‌ها. بیماری‌هایی که می‌توانند باعث ریزش مو شوند متنوعند. از عفونت های قارچی مانند تینئا کاپیتیس گرفته تا کم‌کاری و پرکاری تیروئید و لوپوس (DLE). درمان‌های مختلف سرطان مانند پرتودرمانی و شیمی‌درمانی هم می تواند تاثیرگذار باشد.
• استرس روانی و فیزیکی. عوامل استرسی مختلف چه مربوط به شغل چه اختلالات عاطفی، زایمان، بیماری مزمن، کمبود ویتامین یا کم خونی می‌تواند بر ریزش مو تاثیرگذار باشد.
• آسیب رسیدن به مو از حرارت دادن مکرر مو گرفته تا استفاده از مواد شیمیایی عوامل مختلفی هستند که باعث ریزش مو به علت تخریب آن می‌شوند.
• کشیده شدن مو به خاطر مدل‌های بافت مو یا دم اسبی می‌تواند منجر به ریزش مو ناشی از آلوپسی کششی شود.
• ریزش مو ناشی از بالارفتن سن. با افزایش سن موها هم به طور طبیعی نازک تر و شکننده‌تر می‌شوند و موجب می‌شود میزان رشد مو بیشتر شود.

شناخت تمامی این عوامل، هم ژنتیکی و هم خارجی، می‌تواند ریزش مویی که شما تجربه می‌کنید را به انواع مختلف کاهش دهد. برخی عوامل مانند استرس ناشی از رژیم غذایی و بیماری را می توان به راحتی شناسایی و رفع کرد، در حالی که دیگر عواملی مانند الگوی طاسی مردانه غیرمنتظره اتفاق می‌افتند. با وجود این هنوز گزینه‌های زیادی برای مقابله با الگوی طاسی مردانه و دیگر انواع ریزش مو وجود دارد. مهمترین چیز این است که از پزشک برای شناسایی نوع ریزش مو، و سپس مراحل رسیدگی و درمان آن کمک بگیرید.

گزینه های درمان غیر جراحی

برای کسانی که از ریزش مو رنج می‌برند، گزینه‌های دارویی متعددی وجود دارد:

• پروپشیا (فیناستراید): پروپشیا معمولا اولین گزینه درمان الگوی طاسی مردانه است. پروپشیا استروئیدی است که ۵-آلفا ردوکتاز را مهار می‌کند، یعنی آنزیمی که تستوسترون بدن را به دی هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل می‌کند. DHT علت اصلی الگوی طاسی مردانه است. پروپشیا با توقف تولید DHT در بدن، ریزش مو را متوقف می‌کن و در حدود ٩۰٪ از کسانی که از آن استفاده می کنند تاثیرگذار است. پروپشیا تا زمانی که مصرف می‌شود، موثر است (ریزش مو معمولا طی ١٢-۶ ماه پس از پایان مصرف دارو دوباره آغاز می‌شود). این دارو در جلوگیری از ریزش مو در هر دو طرف سر و همچنین وسط سر موثر است.
• روگین (ماینوکسیدیل): روگین دومین درمانی پیشنهادی برای الگوی طاسی مردانه است. روگین یک وازودیلاتور (منبسط کننده رگ‌ها) است که عمدتا در توقف ریزش مو در طرفین و وسط سر موثر است. با اینکه در ابتدای مصرف این دارو ممکن است ریزش مو شدیدتر شود، در اغلب موارد این موها به سرعت با موهای جدید و ضخیم‌تر جایگزین می‌شوند. همانند پروپشیا، روگین هم تا زمانی که استفاده می‌شود موثر است. تاثیر توقف ریزش مو معمولا طی ۶ تا ١٢ ماه پس از قطع دارو پدیدار می‌شود. روگین در دوزهای مختلف برای زنان و مردان عرضه می‌شود.
• کورتیکواستروئیدها از جمله دوتاستراید(آوودارت) و کتوکونازول (نیزورال/سبیزول): در حالی که هر دو این داروها بر ریزش مو تأثیر می‌گذارند، هنوز FDA آن‌ها را به عنوان داروهای درمان ریزش مو تایید نکرده است. آوودارت برای کاهش رشد پروستات استفاده می‌شود اما کتوکونازول برای درمان عفونت‌های مختلف قارچی استفاده می‌شود.

گزینه‌های جراحی برای درمان ریزش مو

در نهایت، اگر درمان دارویی اثر نکند، گزینه پیوند موی طبیعی به روش FUT وجود دارد:

• پیوند واحد فولیکولی (FUT): یک نوار باریک از پوست دارای مو از پشت یا طرفین سر برداشته می‌شود. فولیکول‌های مو پس از استخراج از این نوار پوست به مناطق مورد نظر پیوند می‌خورند.
• استخراج واحد فولیکولی(FUT): موها به صورت جداگانه از ناحیه اهدا کننده با استفاده از ابزار پانچ مخصوص استخراج می شوند و سپس به مناطق مورد نظر منتقل می‌شوند.

چه در مراحل اولیه ریزش مو هستید چه سال‌هاست که از ریزش مو رنج می‌برید، هرچه زودتر با پزشک مشورت کنید تا مشخص شود ریزش موی شما از کدام نوع است تا هرچه زودتر بتوانید درمان را شروع کنید. این کار نه تنها به شما از نظر روانی و احساسی کمک خواهد کرد، بلکه بهترین روش و موثرترین راه درمانی را پیش پای‌تان خواهد گذاشت.